قیر یک ماده‌ی چسبناک، سیاه یا قهوه‌ای رنگ است که از مشتقات نفتی به دست می‌آید. این ماده در صنایع مختلف به‌خصوص در ساخت‌وساز جاده‌ها و ساختمان‌ها کاربرد گسترده‌ای دارد. انواع مختلفی از قیر وجود دارند که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. در ادامه به بررسی برخی از مهم‌ترین انواع قیرهای پرمصرف و کاربردهای آنها می‌پردازیم:

قیر خالص (Penetration Grade Bitumen):

این نوع قیر مستقیماً از پالایش نفت خام به دست می‌آید و یکی از پرمصرف‌ترین انواع قیر است. درجه‌ی نفوذپذیری این قیر نشان‌دهنده‌ی سختی یا نرمی آن است و براساس این ویژگی به چندین دسته تقسیم می‌شود (مثلاً 60/70، 80/100 و غیره). کاربرد اصلی قیر خالص در آسفالت‌سازی جاده‌ها و باندهای فرودگاهی است. هرچه درجه نفوذپذیری کمتر باشد، قیر سخت‌تر و برای استفاده در مناطق گرمسیری مناسب‌تر است.

قیر نفوذی (Blown Bitumen):

این نوع قیر از دمیدن هوا به داخل قیر خالص در دمای بالا به دست می‌آید. فرایند دمیدن هوا باعث افزایش ویسکوزیته و نقطه نرم‌شدن قیر می‌شود. قیر نفوذی عمدتاً در صنایع عایق‌سازی، ساخت ایزوگام، پوشش‌های حفاظتی، و تولید آسفالت‌های سخت مورد استفاده قرار می‌گیرد. این قیر به دلیل داشتن مقاومت بیشتر در برابر حرارت و مواد شیمیایی، در ساخت‌وسازهای صنعتی بسیار کاربرد دارد.

قیر محلول (Cutback Bitumen):

قیر محلول از ترکیب قیر خالص با یک حلال نفتی به دست می‌آید. این نوع قیر در دمای پایین‌تر نسبت به قیر خالص قابل استفاده است و پس از کاربرد، حلال آن تبخیر می‌شود و قیر به حالت جامد در می‌آید. قیر محلول بیشتر در نواحی سردسیر برای پوشش‌دهی و مرمت جاده‌ها به کار می‌رود. همچنین در عملیات‌های رگلاژ و تراشیدن سطحی آسفالت‌های قدیمی نیز از این نوع قیر استفاده می‌شود.

قیر امولسیونی (Bitumen Emulsion):

قیر امولسیونی نوعی قیر است که در آن قیر به صورت ذرات ریز در آب پراکنده می‌شود. این نوع قیر دارای ویژگی‌های چسبندگی و نفوذپذیری بالاست و در دمای محیط قابل استفاده است. از قیر امولسیونی در آسفالت‌های سرد، روکش‌گذاری جاده‌ها، و عملیات نگهداری و تعمیرات سطح جاده‌ها استفاده می‌شود. از مزایای این نوع قیر می‌توان به کاربرد ساده‌تر و عدم نیاز به حرارت اشاره کرد.

قیر پلیمری (Polymer Modified Bitumen):

قیر پلیمری از ترکیب قیر خالص با پلیمرها به دست می‌آید. افزودن پلیمر به قیر باعث افزایش انعطاف‌پذیری، مقاومت در برابر تغییرات دما و افزایش دوام آسفالت می‌شود. این نوع قیر به‌خصوص در شرایط آب‌وهوایی سخت و ترافیک سنگین به‌کار می‌رود. کاربرد اصلی قیر پلیمری در ساخت روسازی‌های پیشرفته و جاده‌های با ترافیک بالا است.

قیر ویسکوزیته (bitumen viscosity):

نوعی قیر است که بر اساس ویسکوزیته آن در دمای معین دسته‌بندی می‌شود. ویسکوزیته، میزان مقاومت قیر در برابر جریان را نشان می‌دهد و به طور مستقیم با عملکرد قیر در دماهای مختلف، مانند دمای بالا در تابستان و دمای پایین در زمستان، مرتبط است. این نوع قیر در پروژه‌های راه‌سازی و آسفالت‌سازی استفاده می‌شود، زیرا می‌تواند عملکرد بهتری در شرایط مختلف جوی و دمایی داشته باشد. درجه‌بندی ویسکوزیته قیر با اعدادی مانند VG10، VG30 و VG40 مشخص می‌شود که هرچه این عدد بیشتر باشد، قیر سخت‌تر و مقاوم‌تر است.

جمع‌بندی:

هر نوع قیر دارای ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود است. انتخاب نوع قیر مناسب برای هر پروژه ساختمانی یا راه‌سازی بستگی به عوامل مختلفی نظیر شرایط آب‌وهوایی، نوع پروژه و نیازهای فنی دارد. استفاده‌ی بهینه از قیر مناسب می‌تواند تأثیر زیادی در طول عمر و کیفیت سازه‌ها داشته باشد.